علاءالدین بروجردی در گفت‌وگو با العالم توضیحاتی درباره توقیف نفتکش انگلیسی، برجام، اینستکس و اوضاع یمن ارائه داد.
به گزارش خبرگزاری خانه ملت، علاءالدین بروجردی ،گفتگویی تفصیلی با شبکه العالم داشت که این گفت‌وگو به شرح زیر است:
تحلیل جنابعالی از توقیف نفتکش انگلیسی توسط ایران در خلیج فارس چیست؟ جزئیات این اتفاق را توضیح بدهید.
بروجردی: حتما مطلع هستید که مسیر حرکت کشتی ها در دریاها همانند مسیر حرکت هواپیماها در فضا و خودروها در زمین است یعنی یک مسیر تعیین شده مشخصی دارند هدف اصلی هم این است که از حوادث احتمالی جلوگیری بکنند اگر قرار بر این باشد که یک کشتی سیستم ناوبری اش را خاموش کند و در جهت مخالف حرکت بکند تخلف آشکار است. در خلیج فارس و تنگه هرمز در تقسیم کار نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مشخصا” نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مسئولیت حفظ امنیت و تردد کشتی ها را بر عهده دارد و از طرف دیگر هم سازمان دریانوردی یک سازمان رسمی ناظر بر عبور و مرور کشتی هاست. آنها { سپاه } هشدار دادند به کشتی انگلیسی که چرا سیستم ناوبری شما خاموش است چرا در جهت مخالف حرکت می کنید آنها(انگلیسی ها) هیچ پاسخی ندادند و آنها ناگزیر شدند برای جلوگیری از حوادث احتمالی و تصادم با کشتی دیگری با توجه به این که در جهت مخالف حرکت می کردند حکم صادر بکنند مبنی بر این که شناور فرد متخلف باید متوقف شود چون سپاه هم یکی از ضابطین اجرایی قوه قضائیه است این حکم را اجرا کرده و کشتی را توقیف کرده اند و در سیستم قضایی جمهوری اسلامی ایران در حال بررسی است که ببینیم چه حکمی را برای این تخلف صادر می کنند .
آیا ایران انتقام توقیف نفتکش خود را گرفته است؟
بروجردی: علت این ذهنیت نادرست ایجاد شده همزمانی است، چون در یک فاصله کوتاهی قبل از این، انگلیس ها در یک اقدامی که ما معتقدیم مبتنی بر اجرای دستور آمریکا پس از از دست دادن پهپاد متجاوز آمریکایی ها به فضای جمهوری اسلامی ایران بوده، اقدامی که انگلیس ها انجام دادند یک حرکت کاملا غیر منطقی و خصمانه بود چون این تقارب زمانی وجود داشت این ذهنیت را ایجاد کرده که بعضی ها فکر کردند این عکس العمل در مقابل آن است. هم سپاه به عنوان مجری این تصمیم قضایی و هم سخنگوی وزارت خارجه رسما اعلام کردند و بنده هم در اینجا به عنوان عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی اعلام میکنم. همه اطلاعات موجود و شواهد و قرائن حاکی از آن است که دلائل بسیار متقنی هم هست که این تخلف است و هر کشتی دیگری هم چنین تخلفی را انجام بدهد طبیعتا با چنین برخوردی مواجه خواهد شد.
واکنش مجلس به اقدامات خصمانه انگلیسی‌ها علیه ملت ایران چیست؟
بروجردی: در هر صورت انگلیس حتما به خاطر می آورد در مقطعی که انگلیس سردمدار حرکت تحریمی علیه ایران بود با توجه به اینکه سازمان تروریستی منافقین همیشه در لیست سیاه اروپا قرار داشتند انگلیس سردمدار خروج آنها از لیست سازمان تروریستی بود و آنها را آزاد کرد که نشان می دهد به چه میزان انگلیسی ها هم همکار تروریست ها هستند و هم در مقابل منافع ملی جمهوری اسلامی ایران عمل می کنند و البته این جدای از تاریخ طولانی دشمنی و سیاست های خصمانه انگلیس در مقابل ملت ایران است. این سابقه تاریخی نشان می دهد که انگلستان همیشه به نوعی در مقابل منافع ملی ما عمل کرده است و به خوبی به خاطر می آورند که در مقطعی ما در مجلس تصمیم گرفتیم سطح همکاری های سیاسی دو کشور را از سفیر به کاردار تنزل بدهیم اگر قرار بر این باشد که انگلستان به این سیاست های خصمانه ادامه بدهد حتما در مجلس این آمادگی را داریم که اقدام مشابه گذشته را تکرار بکنیم و اجازه ندهیم حداقل در شرایطی که انگلیس سیاست های خصمانه علیه ملت ما و علیه نظام جمهوری اسلامی ایران انجام می دهد در دو کشور سفیر داشته باشیم. سفیر برای تقویت و ارتقاء روابط است نه برای نظاره گر بودن بر تخلفات انگلیس. بنابراین امیدواریم که انگلیس اشتباه کشتی را در عرصه های دیگر تکرار نکند.
ادعای دروغین ترامپ مبنی بر انهدام پهپاد ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟
بروجردی: اگر آنها مدعی هستند که پهپاد ایرانی را زدند مشابه کار ما را انجام بدهند، بلافاصله غواص های ما رفتند بقایای پهپاد آمریکایی منهدم شده را بیرون آوردند و ما به جهانیان نشان دادیم، این نیست که آقای ترامپ اگر دروغی را گفت یک بار دیگر دروغ را تکرار کند دنیا قبول کند مستندات نیاز دارد ” البینه علی المدعی ” بنابراین من فکر می کنم که ترامپ یک خطای سیاسی تبلیغاتی را مرتکب شد و تکرار این خطا موجب نمی شود که خطای قبلی محو بشود، یعنی بی اعتباری سخنان رئیس جمهور آمریکا حتما در دنیا بیشتر جلوه خواهد کرد.
گام سوم جمهوری اسلامی ایران برای کاهش اقدامات خود در برجام به چه نحو است؟
بروجردی: در این تصمیم و اجرای آن تردید نباید کرد یعنی ایران مصمم است اگر اروپایی ها تحت فشار آمریکا نخواهد به تعهداتشان در برجام عمل کنند ما حتما گام سوم را برخواهیم داشت چون جاده توافق هسته ای از ابتدا دوطرفه بوده و منافع متقابل است، ما پذیرفته ایم که محدودیت هایی را در عرصه فعالیت های صلح آمیز هسته ای خودمان انجام دهیم و طرف مقابل پذیرفته است که تحریمها را بردارد و اگر قرار براین باشد که آنها تحریم ها را مجدد برقرار کنند و به تعهدشان عمل نکنند چه دلیلی دارد که ما به تعهد خودمان عمل کنیم و این کار از هیچ منطقی برخوردار نیست، بنابراین اروپایی ها تردید نداشته باشند اگر به تعهداتشان عمل نکنند ایران وارد گام سوم خواهد شد و در هرصورت هر چیز به هنگام خودش شفاف و روشن به دنیا اعلام می شود و انجام می شود.
ارزیابی شما از سفر وزیر امور خارجه به نیویورک به چه نحو است؟
بروجردی: ما همیشه از تریبونهای بین المللی به عنوان یک فرصت حداکثر استفاده را می بریم و طبیعی است که این بار هم با استفاده از فضای سازمان ملل و نیویورک، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران حداکثر ملاقاتها را انجام دهد و حداکثر اقدامات را صورت دهد بنابراین به نظر من بسیار طبیعی بود این تحرک دیپلماتیک وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران که از آنجا هم رفتند برای اجلاس عدم تعهد و حمایت خودشان را از ونزوئلا به عنوان کشوری که از مدتها پیش مورد تهاجم سیاسی آمریکا است اعلام کردند و ما عملا یک ظرفیت بسیار مهمی در دنیا برای‌مان ایجاد شده که بسیاری از آنها مرهون اشتباهات ترامپ است و مصمم هستیم که از این ظرفیت حداکثر استفاده را بکنیم.
آیا مذاکره‌ای با آمریکا صورت می گیرد؟
بروجردی: معمولا هدف از مذاکره این است که به توافقی دست یافته شود، ما سالها در عرصه اختلاف نظر در فعالیت های صلح آمیز هسته ای با آمریکا و اروپا مذاکره کردیم حتی در بالاترین سطح هم رسید یعنی وزراء خارجه و معاونین‌شان و کارشناسان‌شان و خروجی این مذاکره تفاهمی بود به نام برجام و آمریکایی ها به راحتی با تغییر رئیس جمهور این بازی را به هم زدند و توافق را نقض کردند، ما چرا با آمریکا مذاکره کنیم آمریکایی که به این میزان قابل اعتماد نیست که به امضای خودش حداقل احترام بگذارد وقتی چنین کاری می کنند به نظر من هیچ موردی برای مذاکره با آمریکا وجود نخواهد داشت و آمریکا باید اشتباه خودش را تصحیح کند و خروج از برجام را منتفی اعلام کند و تعهداتش را عمل کند و تحریمها را همانگونه که متعهد بود بردارد و فضا برگردد به شرایط قبل از این حوادث اخیر و آن زمان زمانی است که جمهوری اسلامی ایران بر مبنای شرایط جدید تصمیم گیری خواهد کرد.
آیا صادرات نفت ایران به صفر رسیده است؟
بروجردی: این اصلا عملی نیست یعنی به صفر رساندن صادرات نفت ایران هم به دلیل نیاز جهانی و هم به دلیل راه های متعددی که ما برای صادرات نفت داریم. البته ما خیلی علاقه‌مندیم که نفتمان به جای اینکه به صورت خام صادر شود به محصولات پتروشیمی و امکاناتی که ارزش افزوده آن به مراتب بیشتر است تبدیل شود ولی حتما آمریکایی ها نه موفق بوده اند در آن سیاست گذاری و نه در آینده موفق خواهند بود، یعنی ما نفتمان کم و زیاد داشته ولی هیچگاه به صفر نرسیده و نخواهد رسید و ایران به ادامه فروش نفت خود به عنوان یک سیاست گذاری ادامه خواهد داد.
میزان فروش کنونی نفت ایران چقدر است؟
بروجردی: چون وزارت نفت مسوولیت این کار را دارد من فعلا آمار دقیقی ندارم ولی تا جایی که مطلع هستم، نفت هم در داخل کشور در بورس است و این فروش را داشته ایم و هم در صادرات نفت.
شکایت آمریکا از ایران به شورای حکام را چگونه ارزیابی می کنید؟
بروجردی: به نظر من آمریکا در این اشتباه بزرگ به دنبال این است که به یک شکلی این اشتباه بزرگ و این نقض مقررات بین المللی و توافق رسمی با پشتوانه قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل را که مورد اعتراض همه دنیا قرار گرفت بپوشاند و همه به این کاری که آمریکا انجام داد اعتراض داشتند که چرا یک توافق بین المللی را نقض می کنید. یعنی همه نسبت به این کار آمریکا تعریض داشتند و خطاب به این کشور گفتند که چرا یک توافق بین المللی رسمی را نقض می کنید. بنابر این در عرصه بین المللی، آمریکایی ها احساس می کنند که به افکار عمومی جهان و کشورها بدهکارند و به همین علت سعی می کنند مسیر افکار عمومی را به سمت مسائل غیر واقعی منحرف کنند که تخلف ایران از مقررات آژانس یکی از این موارد است. این در حالی است که آژانس بارها بطور منظم و دقیق بررسی و اعلام کرده که ایران هیچگونه تخلفی را مرتکب نشده است.
اقدامات اروپایی ها در ورطه کنونی را چگونه می بینید؟
بروجردی: فکر می کنم اروپایی ها وزن کشی بدی را در عرصه سیاسی دنیا از توانمندی سیاسی خودشان به نمایش گذاشتند. چون فرض بر این است که یک مجموعه بزرگ ۲۸ کشوری باید آنقدر قدرت داشته باشد که مقابل حرف غیرمنطقی و غیر اصولی آمریکا بایستد ولی آنها نتوانستند در عمل این توانایی را از خودشان نشان دهند و آمریکا هم بیشترین فشار را به اروپا وارد کرد که همکاری نکند. بدون تردید، یکی از علل عدم تعهد اروپا به انجام تعهدات خود، همین فشاری است که از سوی آمریکا به دولت ها و شرکت های اروپایی وارد می شود که به حیثیت اروپا در منطقه و جهان به شدت آسیب زده است. اما این مسائل غیر قابل قبول است چرا که در هر صورت اروپا و کشورهایی مانند انگلیس، آلمان و فرانسه توافق را امضا کرده و متعهد شده اند و بر این اساس نمی توانند به تعهداتشان عمل نکنند.
اینستکس جزئی است از یک کلیت. یعنی آنها اجرای ۱۱ تعهد را پذیرفته اند از جمله تضمین صادرات نفت و تردد کشتی های ما در بنادر مختلف. اینستکس یک جزء در این مجموعه تعهدات محسوب می شود. این طرح یک سازوکار مبادلات مالی است که هنوز بطور جدی فعال نشده است. لذا اینستکس مشکل اروپا را با ایران حل نخواهد کرد و آنها باید بطور کامل به همه تعهدات خود عمل کنند.
تحریم های کنونی را چگونه می بینید؟
بروجردی: فکر می کنم ما در چهل سال گذشته در مقاطعی وضعیت بسیار سخت تری در مقایسه با امروز داشتیم. یعنی یک تحریم جهانی علیه ما شکل گرفته بود. در آن مقاطع وضعیت بگونه ای بود که به علت قطعنامه های شش گانه شورای امنیت، حتی کشورهای همسایه جرات نداشتند با ایران مراودات اقتصادی داشته باشند. اما تحریم های کنونی، تحریم های یکجانبه آمریکا و فشار این کشور به اروپاست که قصد دارد آنها را مجبور به اجرای تحریم های غیر قانونی خود کند. بنابراین ما که تجریه گذشته را داریم و از آن شرایط سخت عبور کرده ایم، قطعاً در این مورد هم که تحریم، تحریم آمریکایی است، آینده رو به بهبود و مثبت خواهد بود. ضمن اینکه جمهوری اسلامی ایران همیشه این هوشمندی را به کار گرفته که از تحریم به عنوان یک تهدید، فرصت خلق کند و این امر در حال حاضر هم در حال انجام است.
اوضاع کنونی یمن و گرفتار شدن سعودی ها در باتلاق را چگونه ارزیابی می کنید؟
بروجردی: از ابتدا مشخص بود که یمن یک باتلاق است همانگونه که ویتنام برای آمریکا و افغانستان برای اتحاد جماهیر شوروی سابق باتلاق بود. یمن به لحاظ مالی، اقتصادی، اجتماعی، عمرانی و حتی نظامی کشوری ضعیف قلمداد می شود اما هنگامی که اراده یک ملت به این تعلق بگیرد که از تمامیت ارضی، حیثیت و شرافت خود دفاع کند، به بزرگترین قدرت دنیا تبدیل می شود. یمن نشان داد که واقعاً چنین وضعیتی دارد. امارات مدتی است که کنار کشیده و حضور خودش را در جنگ یمن کمرنگ کرده است. عربستان هم به این جمع بندی رسیده که موضوع یمن به نتیجه دلخواهش نخواهد رسید. جز ایجاد عداوت، بغض و کینه برای دهها سال در سینه نسل کنونی و آینده یمن نسبت به عربستان به عنوان مجری این جرم علیه ملت یمن چیز دیگری عاید عربستان نمی شود. بنابراین عربستان هر چه سریعتر با هر بهانه ای این سیاست را تغییر دهد، به نفع عربستان، مردم مظلوم یمن و کل منطقه خواهد بود.
اما مجموعه قرائن، شواهد، سیاستها، موضعگیری امارات و کاهش تعداد نیروهایش در جنگ یمن نشان دهنده آن است که امارات زودتر از عربستان به این فهم و درک سیاسی رسید که یمن جای ماندن نیست.