کاهش تعداد زندانیان و تراکم زندان ها امروز یکی ازموضوعات مورد بحث و توجه میان کارشناسان حوزه حقوقی وقضایی همچنین مسئولان قوه قضاییه و سازمان زندان ها است، طبق نظر رییس سازمان زندان‌ها در حال حاضر تراکم جمعیت بیش از ظرفیت زندان ها مشکلات بسیاری را میان زندانیان به لحاظ فضای موجود، امکانات بهداشتی و درمانی و … به وجود آورده است و متاسفانه به دلیل نبود امکانات و اعتبار لازم سازمان زندان ها به تنهایی نمی تواند دراین زمینه ورود پیدا کند، بنابراین لازم است که وزارت بهداشت و درمان و سایر دستگاه‌ها دراین حوزه به سازمان زندان ها و قوه قضاییه کمک کند.
البته وزیر بهداشت ودرمان نیز چندی پیش با بیان اینکه ورود به این حوزه در حیطه وظایف وزارت بهداشت نیست، گفت: اما این وزارتخانه حاضراست در راستای حفظ حقوق شهروندی ودرجهت رفع مشکلات بهداشتی و درمانی در زندان‌ها سازمان زندان ها و قوه قضاییه را یاری کند.
از سوی دیگر نمایندگان مجلس شورای اسلامی در دوره نهم درراستای تاکیدات مقام معظم رهبری برای حبس زدایی و کاهش تعداد زندانیان اصلاح برخی قوانین آیین دادرسی کیفری و مجازات اسلامی را دردستور کار قرار دادند و دراین حوزه برخی قوانین اصلاح شد، البته طبق گفته نمایندگان مجلس اصلاح قوانین یکی از راهکارهای کاهش تعداد زندانیان و ساماندهی زندان ها است، بنابراین مسئولان ذیربط باید با اتخاذ راهکاری دیگر این مهم را اجرایی کند.
گفتنی است رییس قوه قضاییه درروزهای اخیر بخشنامه ای را درجهت ساماندهی زندان ها و کاهش تراکم جمعیت کیفری زندان ها صادر کرد که به گفته نمایندگان مجلس این بخشنامه نقش مهم و تاثیرگذاری درکاهش ورودی افراد به زندان ها دارد، بنابراین قضات درمحاکم قضایی باید به این دستور العمل توجه کنند.
نمایندگان مجلس بر این باورند که قانون به روشنی موارد را برای قضات مشخص کرده است و قضات به دلیل اختیارات عمل گسترده می توانند براساس میزان و نوع جرم مجازات های مختلفی را اعمال کنند، اما بهتر است درراستای کاهش تعداد زندانیان به حبس زدایی توجه ویژه شود.
علاء الدین بروجردی نیز دراین خصوص به خانه ملت، گفت: با توجه به تراکم زندان ها و نبود فضای مناسب همچنین عدم تناسب تعداد زندانیان با فضای زندان ها باید به نوعی زندان ها ساماندهی شوند هرچند به نسبت جمعیت تعداد زندانیان در مقایسه با کشور آمریکا بسیار کمتر است .
رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه دستورالعمل رییس قوه قضاییه برای همه قضات لازم الاجرا است، تصریح کرد: به طورقطع قضات و مسئولان قوه قضاییه باید به این دستورالعمل عمل کنند.نماینده مردم بروجرد درمجلس شورای اسلامی، بخشنامه رئیس قوه قضائیه را هوشمندانه و منطقی خواند و افزود: دستورالعمل رییس قوه قضاییه درخصوص ساماندهی زندان ها تاثیر قابل قبولی در ایجاد تناسب بین فضای زندان‌ها با زندانیان دارد.